Bir Azınlık Sporcusu Lefter Küçükandonyadis

Rum kökenli bir ailenin çocuğu olan Lefter Küçükandonyadis, 22 Aralık 1925 tarihinde, İstanbul açıklarında Prens Adaları olarak da bilinen Büyükada’da dünyaya gelir.

Babası balıkçılıkla geçimini sağlayan Hristo, annesinin adı ise Argiro’ydu. Ailesi 1900’lü yılların başında Arnavutluk’tan Büyükada’ya göç etmişti.

Lefter, Panani’nin ardından ailenin ikinci erkek çocuğuydu.

Futbola 16 yaşında Taksim Spor Kulübü’nde başlamıştı.

O dönem kulübün yöneticileri Lefter’e sporcu lisansı çıkartabilmek için mahkeme kararıyla yaşını büyütmüştü.

2. Dünya savaşı yıllarında iki yıl bu spor kulübünde futbol oynadıktan sonra dört yıl sürecek askerlik hizmeti için Diyarbakır’a gitmişti. Askerlik hizmeti sürecinde de Diyarbakır Ayspor’da futbol oynamıştı.

Lefter, o yıllarda Beşiktaş Kulübü’nden transfer teklifi alır, ancak bu teklifi geri çevirir. Bu teklifi şu cümlelerle özetlemişti: “Çok gençtim. Her kulüp peşimdeydi. Ciddi ciddi Beşiktaş’a gidiyordum. Korktum! Heybetinden çekindim! Baba Hakkı’nın olduğu yerde belki elim ayağım birbirine dolanır dedim ve Beşiktaşlı olmaktan vazgeçtim”.

1947 yılında kendisiyle bütünleşecek kulüp olan Fenerbahçe’de futbol oynamaya başlar ve bu 1950 yılına kadar sürer.

1951-1952 sezonunda Fiorentina, 1952-1953 sezonunda Nice’te futbol oynamıştı.

1951 yılında 17500 lira bedelle Fiorentina Kulübü’ne transferi, Türkiye’de yurtdışına bonservis bedeli ile transfer olan ilk futbolcu olmasını da sağlamıştı. Aynı zamanda, bu yıllarda yurt dışına çıkan ilk Türk futbolcu unvanını elde etmişti.

1954 yılında tekrar Fenerbahçe’de futbol oynamaya başlar ve bu kulüpte futbol oynaması tam 10 yıl sürer.

1964 yılında ise İstanbul’dan Atina’ya giden Rumların takımı olan AEK (Athlitiki Enosis Konstantinopoleo)’te futbol oynamaya başlamıştı.

O yıllarda Lefter, Yunanistan Milli Takımında ücret karşılığı oynama teklifini kibarca geri çevirir, Yunanistan Milli Takımında oynamama durumunu ise şu şekilde özetlemişti: “Ben İstanbul’da doğdum, orada yaşayan Türkten en ufak farkım yok”.

O yıllarda Kurtuluş Savaşı’ndan sonra Türkiye, Yunanistan’la ilk defa bir futbol müsabakası için karşılaşmıştı. Milli takım bu maç için Yunanistan’a gitmişti, bu maç Yunanlılar için bir rövanş maçı anlamı da taşıyordu.

Tüm baskılara rağmen Lefter’de Türk Milli Takımında yerini alır. Maçta ayağına her top geldiğinde maalesef Lefter’e “hain” kelimesi yüksek sesle türibünlerden yükselmişti.

Maçta Lefter, Türk Milli Takımının ilk golünü atar ve milliler bu karşılaşmayı 3-1 kazanır. Bu maç sonucunda Yunanistan karıştırmış ve bir taraftar üzüntüden intihar etmişti.

Maç sonunda Lefter’e mikrofonlar uzatılmış ve şu soru sorulmuştu: “Yunanistan’a karşı gol attığında ne hissettin”. Nahif bir kişilik olan Lefter ise soruya şu cevabı vermişti: “Ülkeme faydalı olabildiğim için bahtiyarım”.

Lefter’e zor saha koşullarında gösterdiği ustalık dolu yeteneğinden dolayı “Ordinaryüs” lakabı da verilmişti. Tük Milli Takımında toplam 50 defa milli formayı giymiş, 9 defa kaptanlık ve toplamda 21 gol atmıştı.

Fenerbahçe formasıyla çıktığı 615 maçta 423 gol atan Lefter, 1964 yılında Beşiktaş ile yapılan maçta futbola 43 yaşında veda eder.

Jübile sonunda sahadan çıkarken bütün türibünler golcülüğünden dolayı, şu cümleyi yüksek sesle haykırmıştı: “Ver Lefter’e yaz deftere, bitti kalem, doldu defter, bu alemde kral Lefter”.

Bu jübileyle Lefter, ülkemizde kulübü tarafından jübilesi yapılan ilk futbolcu ünvanına da sahip olmuştu.

Jübilesinden sonra 1965 yılında Egaleo (Yunanistan), 1965-66 yılında Super Sport United (Güney Afrika), 1966-67 Samsunspor, 1967-68 Orduspor, 1968-69 Mersin İdman Yurdu ve 1969-70 Boluspor’da antrenörlük yapmıştı.

Fenerbahçe taraftarı tarafından öyle çok benimsenmişti ki “Futbolun Ordinaryusu” için Kadıköy’de Kuş Dili Parkı’na 2009 yılında heykeli dikildi.

Kariyerinde 832 gol atan Lefter, ağır zatürreye bağlı kalp yetmezliğinden tedavi gördüğü Amerikan Hastanesi’nde 87 yaşında 13 Ocak 2012 günü yaşamını yitirdi.

Sadece futboluyla değil karakteriyle de insanların gönlünde taht kuran Ordinaryus Lefter, Büyükada Rum Ortadoks Mezarlığı’nda toprağa verildi, toprağı bol olsun.

Görüşmek üzere….