ELAZIĞ ATATÜRK STADYUMU

Stadyum, en yalın ifadeyle spor karşılaşmalarının yapıldığı yerdir. Spor etkinliklerinin gerçekleştirilmesine ve seyirciler tarafından izlenmesine olanak veren mekânlar olan stadyumlar, Antik uygarlıklar döneminden günümüze dek kentsel dokunun ve kent kimliğinin ayrılmaz bir parçası olarak işlev görmüşlerdir.

Stadyum, kentin ve kent halkının belleğinde iz bırakan temel sembollerdendir. Kent yaşayan bir varlık olarak kabul edildiğinde kent belleği; kentin geçmişi, bugünü ve yarınıdır. Kent sakinlerinin ve kentin bir parçası olan tüm öğelerin oluşturduğu bir bütün olan kent belleği, bir kenti kent yapan en önemli değerlerdendir. Stadyum, kent kimliğinin bir minyatürüdür. Bu bağlamda stadyum; mimarisinden lokasyonuna, kent takımlarının imajlarından oyun felsefelerine ve seyircilerin seyir tarzlarına dek birçok gösterge üzerinden ait olduğu kenti tanımlayan bir semboldür (1).

Elazığ’da ilk stadyum; Fransa’nın Milano şehrinde 1930 yılında yapılan stadyumun “Modern Bauformen” dergisinde bulunan planlarından küçültülmek suretiyle kopye edilerek aynı yıl temeli atılan “Elazığ Şehir Stadyumu” ve “Halkevi Kapalı Spor Salonu” 1938 yılında hizmete açılmıştır. Elazığ Şehir Stadyumunun şehir merkezinde kalması ile şehir dışında bir stadyum yapılması düşünülmüş ve çim zeminli bir stadyum olarak 1974 yılında “Atatürk Stadyumu” hizmete girmiştir (2).

Elazığ Atatürk Stadyumu yıllarca, Elazığspor kulübünün ev sahipliği yapmıştır. 4 Kasım 2009 tarihi itibarıyla 10 yıllığına Elazığspor'a devredilmiştir. 44 yıllık bir maziye sahip olan “Elazığ Atatürk Stadyumu”, 2019 yılında yeni bir stadyum yapılmak üzere yıkılmıştır.

2019 yılından 2023 yılına kadar yapım aşaması devam eden Elazığ Atatürk Stadyumunda bu günlerde son aşamaya gelinmiştir. Açılışı beklenen stadyuma isim belirlenmesi çeşitli tartışmaları da beraberinde getirmiştir. Birçok Elazığlı vatandaş, Sivil Toplum Kuruluşları ve Medya Organları ile Siyasiler, Elazığ Stadyumunun isminin Cumhuriyetimizin kurucusu ve Elazığ’a önem veren Atatürk’ün ismine ve hatırasına sadık kalınması için tepkilerini sürdürmektedirler (3).

Elazığ’da tarihe tanıklık eden 49 yıllık Atatürk Stadyumu’na yenilenmesi sonrası, ““Elazığ Atatürk Stadyumu” yerine yapılan stadyuma “Elazığ Stadyumu” adı verilmesi ile birlikte Yetkililer ve Siyasiler yaptıkları açıklamalarda yeni yapılan stadyuma, Elazığ Stadyumu tabelasının ihale sürecinde belirlenen “Elazığ Stadyumu” ismi ile teslim alındığını belirtilirlerken, stadyumun isminin içerisinde yer alan Kapalı Spor Salonu ve Yeni Stadyum ile birlikte “Atatürk Spor kompleksi” olarak belirleneceğini, Atatürk Spor kompleksinin içinde ise Stadyumun isminin “Atatürk Stadyumu” olarak belirleneceği ifade etmektedirler (4).

Türkiye Futbol Federasyonun “Futbol Bilgi Bankası” stadyumları da listeliyor. Söz konusu veri stadyumu kimi zaman spor kompleksi kimi zaman “arena” kimi zaman ise Türkçede bulunmayan “stad” sözcüğü ile adlandırılıyor. 2010 yılında bu yana TOKİ eliyle illerdeki Atatürk Stadyumlarını yıkıp yeni isimlerle yeni stadyumlar yapması son yıllarda çokça tartışılmaktadır.. Konya, Kayseri, Antalya Bursa, Rize, Sakarya, Eskişehir, Afyon şehirlerinde Atatürk Stadyumu olarak bilinen stadyumlar yeni isimleri ile faaliyet göstermektedirler (5).

Son yıllarda birçok şehirdeki Atatürk Stadyumları yıkılıp “Arena” adıyla yeni stadyumlar yapıldı ya da yapımı sürüyor. Hatırlanacağı üzere Galatasaray yönetimi stadındaki 'Arena' ismini kaldırma kararı almış ve adının Ali Samiyen Spor Kompleksi, Türk Telekom Stadyumu olacağını açıklamıştı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Burası stadyum. Arena değil. Biz arenaya karşıyız. Avrupa'da geçmiş dönemlerde arenalarda ne yaptığını biliyorsunuz. Sözlükten bakarsanız arenanın ne anlama geldiğini görürsünüz. Bu yüzden stadyumlardaki 'arena' isimlerini kaldıracağız." ifadelerini kullanmıştı.

TFF, resmi sitesinde yer alan takımların stat isimlerini değiştirdi. Vodafone Arena’nın adı Vodafone Stadyumu, Türk Telekom Arena’nın ismi Türk Telekom Stadyumu, Alanyaspor'a ait olan Bahçeşehir Okulları Arena’nın adı Bahçeşehir Okulları Stadyumu ve Şanlıurfaspor'un maçlarını oynadığı GAP Arena’nın ismi GAP Stadyumu oldu (6).

Türkiye geçtiğimiz 20 yılda stadyum stoğunun çok büyük bir bölümünü yeniledi. Türkiye’nin 3. büyüğü olan ve 1971’de açılan İzmir Atatürk Stadyumu dışında 20.000’den fazla izleyici kapasitesi olan eski stadyum kalmadı. Bu yenilemelerde stadyumların merkezi konumları kaybedildi. Yeni stadyumlar bir hiçliğin içinde inşa edildiler. 4-5 tasarımcı tarafından tasarlandılar. Kapatılan 26 stadyumdan 21’i park oldu 5 stadyumun arsalarında konut ve ticaret fonksiyonlu gayrimenkuller geliştirildi (7).

Türkiye’de yeniden yapılan devasa modern stadyumlar isim tartışmaları arasında kaybolup gitmektedir. Halbuki, Avrupa Futbol Federasyonları Birliği'nin (UEFA) yakın tarihli bir raporu, Türkiye'nin son on yılda 18 stadyum projesini tamamladığını gösteriyor. Bu, Avrupa'daki tüm büyük küresel stadyum projelerinin yüzde 48'ine tekabül ediyor ve Türkiye'yi bu sıralamada zirveye taşıyor (8).

Stadyumlarım mülkiyetinin yanı sıra ticari açıdan bakıldığında bir ligin cazibesini önemli ölçüde yansıtan diğer unsur ise stadyumun isim hakları. Avrupa pazarında henüz yaygınlaşmış değil. Stadyum isim sponsorluğundan en çok kazanan 5 kulübün 2’si Türkiye’den (9).

Türkiye’de kulüpler stadyumlarına sponsor bulmakta oldukça zorlanmaktadırlar (10).

Elazığ’da Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından yapılan yeni stadyum muhtemelen, Elazığspor Kulübüne kiralanarak devredilecektir. Bugünkü tartışmalar Yeni stadyumun İşletme hakkı Elazığspor Kulübüne geçtiğinde isim sponsorluğu konusundan da yaşanacaktır.

Tüm bu gelişmeler ışığında, Elazığ’da yapımı tamamlanan “teknik şartnamesinde” yer alan şekli ile “Elazığ Stadyumu” nun isminin, Siyasi çekişmelerden uzak, Benim gibi birçok Elazığlı’nın hatıralarında yer aldığı şekli ile “Elazığ Atatürk Stadyumu” olarak verilmesi arzumuzdur.

Güzel Elazığ’ımızda yeni yapılan stadyumun isminin “Elazığ, Yeni Şehir, Sponsor Stadyumu vs” olması 49 yıllık maziye sahip “Elazığ Atatürk Stadyumu” ismini hafızalarımızdan silmeyecektir.

Kaynaklar

(1).https://www.sosyalarastirmalar.com/articles/stadium-similarities-parallelisms-and-projections.pdf

(2). https://www.asafvarol.com/kitaplar/gecmisten_gunumuze_spor.pdf

(3). https://www.sozcu.com.tr/2023/gundem/son-dakika-49-yillik-stadyumdan-ataturk-ismi-silindi-7618200/

(4). https://www.gunisigigazetesi.net/haber/14181667/iki-vekil-arasinda-sert-polemik

(5).https://www.odatv4.com/spor/neden-ataturkun-adini-tasiyan-stadyumlar-yikiliyor-2202161200-90025

(6). https://anadoludabugun.com.tr/spor/arena-isimleri-stadyum-olarak-degistirildi-19820h

(7). https://www.arkitera.com/gorus/hicligin-ortasinda-mimarlik-turkiyenin-stadyumlari

(8).https://www.coliseum-online.com/turkey-overdrive-30-stadiums-27-cities

(9).https://kronos36.news/tr/stat-isim-sponsorlugunda-avrupada-en-cok-kazanan-5-kulubun-2si-turkiyeden/

(10).https://kpmg.com/tr/tr/home/medya/press-releases/2016/07/stadyumlar-da-yarisin-parcasi.html