Futbolda Korsan Yayıncılık

Spor işletmeciliği hizmetleri devi Infront'un inovasyon merkezi Infront Lab, dünya çapında futbol ve spor korsan yayınları olgusunu derinlemesine yapmış olduğu araştırmada; Korsan içerik, içerik üreticisinin izni olmadan yayınlanan veya satılan içerik olarak tanımlamaktadır.

Infront Lab'a göre, küresel OTT (Over The Top-Akış veya VOD ) içerik pazarı 2018'de 93 milyar dolardan 2022'de 135 milyar doların üzerine çıkacak. Bu miktarın yaklaşık %39'u " korsan", Dünya çapında ayda 360 milyondan fazla insan korsan yayın sitelerini ziyaret ediyor ve korsanlığın potansiyel zararı yılda 12,5 milyar dolar. Sporda futbol en çok "korsan" içeriğe sahip branş. Spordaki yasa dışı indirme ve görüntülemelerin yaklaşık %27.4'ü futbol oyunlarına ait, %25.5 basketbol; Karma spor etkinliklerinin %13'ü (atletizm şampiyonaları gibi); %10,5 tenis; ve %8.5 motor sporları içermektedir.

Synamedia tarafından (10 farklı ülkede 6.000 sporsever arasında gerçekleştirilen) bir ankete göre, korsanlık esas olarak kullanıcılara sunulan seçeneklere bağlıdır. Korsan spor yayınlarını izleyen anket katılımcılarının %84'ü, yayın kesintileri ve para cezası veya tutuklama gibi yasal ve sosyal sonuçlar nedeniyle korsan izlemeyi azaltmayı veya durdurmayı düşüneceklerini söylerken, katılımcıların %69'u korsan içeriği azaltmayı veya durdurmayı düşüneceklerini söyledi (1).

Dünya Ticaret Örgütü'nün (DTÖ), korsan maç yayını yapan beoutQ platformunun arkasında Suudi Arabistan'ın olduğu ve bu ülkenin uluslararası hukuku ihlal ettiğini bildiren raporu futbol camiasında geniş yer bulmuştu. Korsan yayına karşı uzun soluklu mücadeleye güç kazandıran DTÖ raporu sonrasında futbolun çatı kuruluşları FIFA ve UEFA'dan açıklamalar yapılmıştı. AFC, İngiltere Premier League, Almanya Bundesliga ve La Liga, BeoutQ adlı Suudi korsanlara karşı müşterek mücadeleye katıldılar. Futbolun idari organları ve üst düzey futbol federasyonları, yayınlanan ortak bildiri ile Suudi Arabistan destekli korsan ağı BeoutQ'yu sert bir şekilde kınamışlardı (2.3).

TBMM’nin komisyon görüşmelerinde yer edinen tartışmalar içinde, korsan maç yayınlarını izleyen kitle de yer aldığı, yayınlanan raporlarda maç yayınlarının başlı başına büyük bir ekonomik sistem haline geldiği ve özelliklede Anadolu kulüpleri açısından önemli bir gelir deposu olduğu detaylarına yer verilmiş, korsan maç yayınlarını izleyenlerin oldukça yüksek olmasının sadece hukukun ihlali olmadığına aynı zamanda sosyo-ekonomik önemli bir probleme işaret etmiş olduğu ve bu yasaklamaların halkı futboldan soğutabileceği de ifade edilmektedir (4).

Yapılan araştırmalara göre; tüm dünyada 5 bin 500 civarında bir illegal IP TV tespit edilmiş ve bu içeriğin yüzde 20’sinin Türkçe olduğu belirlenmişti. Ayrıca futbol maçlarını izleyenlerin yüzde 88’inin kaçak olarak izlediğini ifade edilerek, korsan yayın izlemedeki üç yöntemin; yasa dışı internet sitelerinden, çeşitli program uygulamalarından ve de ‘IP TV’ denilen çeşitli şifre kırıcı cihazlar üzerinden yapılanlar olarak sınıflandırılmıştır (5).

5894 sayılı Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkındaki Kanun Türkiye Futbol Federasyonunun gelirleri içerisinde: müsabakaların televizyon, radyo, internet ve her türlü teknik cihaz ve benzeri araçlarla yayınlarından elde edilecek gelirler olarak önemli bir yere sahiptir.

5894 sayılı kanunda Yayınların ve protokol tribünlerinin düzenlenmesi başlığında Türkiye Cumhuriyeti sınırları içindeki tüm futbol müsabakalarının televizyon, radyo, internet ve her türlü teknik cihaz ve benzeri araçlarla yayınlanmasına, iletilmesine, yayınların düzenlenmesine ve programlanmasına münhasıran TFF Yönetim Kurulu yetkilidir. Futbol müsabakası yayınlarının, TFF tarafından belirlenen usul ve esaslar dışında haksız ve yetkisiz olarak radyo, televizyon, internet veya herhangi bir yayın veya iletişim aracıyla canlı veya banttan yayınlanması, çoğaltılması, dağıtılması, satılması, izlenmesi veya izletilmesi halinde, TFF’nin veya yayıncı kuruluşun şikâyeti üzerine 5/ 12/1951 tarihli ve 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 71 inci maddesindeki cezai hükümler uygulanır. Şeklinde yer almaktadır. Ayrıca TFF’ nin tüm futbol müsabakalarında uygulanan Yayın Talimatı’ da bulunmaktadır.

5894 sayılı Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkındaki Kanun'a geçtiğimiz 2021 Aralık ayında yapılan torba yasa değişikliği ile “Yayın haklarının korunması” na ilişkin Ek madde eklenmiş ve TFF Yönetim Kurulu erişim engeli kararı almak için yetkilendirilmişti.

Korsan yayınla mücadele kapsamında, TFF Yönetim Kurulu, 5894 sayılı Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkındaki Kanun'un ilgili maddesi uyarınca, hukuka aykırı yayın yaptığı tespit edilen sitelere erişim engeli getirilmesi için karar aldı. TFF yönetimi, ihlalde bulunan onlarca sitenin kapatılması için durumu Erişim Sağlayıcılar Birliğine bildirdi. Bu karar, uygulanmak üzere İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun'un ilgili maddesi gereğince Erişim Sağlayıcılar Birliği yasal düzenleme kapsamında kaçak maç yayını yapan internet sitelerine hemen erişim engeli getirdi ve futbolseverlerin yasa dışı yollardan maç izlemesinin önüne geçildi (6).

TFF tarafından başlatılan Futbolda Korsan Yayınla Mücadele Uygulaması, her türlü kaçak maç yayınlarına rağbet edilmemesi için her hafta sıkı bir şekilde devam edecek ve korsan yayınla mücadele etkin bir şekilde sürdürülecek.

Kaynaklar

(1).https://www.calcalistech.com/ctech/articles/0,7340,L-3894473,00.html

(2).https://www.sporekrani.com/haberler/79137/fifa-uefa-afc-epl-bundesliga-ve-la-liga-beoutq-yu-kinadi

(3).https://www.aa.com.tr/tr/dunyadan-spor/dtonun-korsan-mac-yayin-raporu-futbol-camiasinda-yanki-buldu-/1880252

(4).https://webhane.com/tff-hususi-birim-kuruyor-teknoloji-pusulasi/

(5).https://www.milliyet.com.tr/gundem/korsan-yayinlarin-yuzde-20si-turkce-6650080

(6).https://shiftdelete.net/korsan-mac-yayinlarina-son-tff-ozel-birim-kuruyor