İlk kez 16 Haziran 1972 tarihinde Stockholm Konferansı’nda dünya üzerindeki kaynakların hızla tükendiği ve önlem alınmazsa ciddi problemlere sebep olacağı rakamlarla ifade edilmiştir. Birleşmiş Milletler (BM) Dünya Çevre ve Kalkınma Komisyonu’na göre, çevresel sürdürülebilirlik, gelecek nesillerin mevcut nesillerle eşit, hatta daha iyi bir yaşam tarzı yaşamaları için mevcut doğal kaynaklara sahip olmasını sağlayacak şekilde hareket etmekle ilgilidir. 1972 yılının Haziran ayında İsveç Stockholm’da BM tarafından ‘Birleşmiş Milletler İnsan ve Çevre’ konferansı düzenlenmiştir. Bu konferansta yenilenemez enerji kaynaklarının yerine yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının artması gerektiğinden bahsedilmiştir. Ayrıca çevre korunmasına yönelik alınması gereken önlemlere yer verilmiştir.
Bu çerçevede; dünya genelinde yenilenebilir enerji kaynakları ile temiz enerji üretmek günümüzde oldukça yaygınlaşmaya başladı. Gerek yenilenemez enerji kaynakları ‘nın tükenme seviyelerine yaklaşmasından, gerekse de temiz enerjinin yeni bir trend haline gelmesinden dolayı bu yönde ciddi adımlar ve yatırımlar yapılmaktadır.
Dünya’da Sporu ve çevre sürdürülebilirliğini teşvik etmek için çığır açan yeşil girişimler uygulanmaktadır. Çevreyi korumak için dünyanın dört bir yanındaki birçok mekan sürdürülebilirlik hareketine katılmaktadır.
Spor sektöründe çevresel sürdürülebilirlik hareketine katılmak için çok sayıda fırsat bulunmaktadır. Yeni kuruluna spor alanları ve tesislerinde Karbon emisyonlarını azaltmanın, gürültü kirliliğini azaltmanın, su kullanımını azaltan sürdürülebilir su sistemleri kurmanın ve elektrik için güneş ve rüzgar enerjisinin kullanılmasının yolları vardır.
Günümüzde stadyumlar, üstün spor etkinlikleri ve çevre dostu mekanların bir kombinasyonunu oluşturmada birbirlerini geride bırakmaya çalışmaktadır.
Dünyanın en sürdürülebilir spor stadyumları örneklerine baktığımızda;
Amsterdam Arena stadyumu Ajax futbol kulübüne ev sahipliği yapmaktadır ve dünyadaki en sürdürülebilir yeşil teşviklerden bazılarını kurmuştur. Stadyum, bir rüzgar türbini ve 4,200 güneş paneli tarafından desteklenmektedir. Mercedes-Benz Stadyumu; Atlanta Falcons futbol takımına ev sahipliği yapan bu ABD stadyumu, Enerji ve Çevre Tasarımında (LEED) platin Liderlik sertifikası alarak, stadyum, arenalar için ortalama enerji tüketiminden neredeyse % 30 daha az ve % 47 daha az su tüketmektedir. Levi's Stadyumu; Santa Clara, Kaliforniya'daki ABD stadyumu birden fazla LEED sertifikasına sahiptir. Ayrıca son zamanlarda Beyaz Saray tarafından iklim değişikliğiyle mücadeleye olan bağlılığı ve sporda çevre bilinci ile tanınmıştır. 27.000 metrekarelik güneş panelli yeşil bir çatıya sahip ve stadyum yerel olarak organik gıda sağlamaktadır; Yiyecek satıcılarının %78'i stadyuma 150 mil uzaklıkta bulunmaktadır. Golden 1 Center; Sacramento Kings'e ev sahipliği yapan bu ABD stadyumu, 2017 yılında dünyanın en yeşil ve en çevre dostu spor tesisi olarak tanınmıştır. Yapı, dünyadaki en yüksek performanslı yeşil binaların ilk % 3'ünde yer almaktadır. Stadyumun su tüketimi, Kaliforniya kanunu gerekliliklerinden % 45 daha azdır. Ayrıca İnşaat sırasında yıkım ekipmanlarının % 95'i geri dönüştürülmüştür. İngiliz futbolunun evi olarak bilinen Wembley Stadyumu’ da enerjisini güneşten almaktadır.. Daha doğrusu bu stadyum %100 yenilenebilir enerji kullanmaktadır. 2007 ve 2014 tarihleri arasında yapılan çalışmalar ile tamamen yenilenebilir enerjiye geçmeyi başarmışlardır.
Ayrıca; Fenway Park Stadyumu Boston, AT&T Park, San Francisco, The New Lawn Nailsworth, Princes Park,, Dartford, Emirates Stadium London, Staples Center Los Angeles, Lincoln Financial Field Philadelphia, Aviva Stadium Dublin gibi stadyumlar çevre dostu, alternatif enerjili stadyumlar içerisinde yer alan örnekleridir.
Türkiye’nin ilk güneş enerjili stadyum olma özelliğini taşıyan Antalya Arena Stadyumu’da elektriğini güneşten üretmektedir. Çatısında toplam 1,24 MW kurulu gücünde güneş paneli bulunan Antalya Arena stadyumu yıllık 2.040.000 KWH elektrik üretebiliyor. Yıllık 670 adet konutun da elektrik ihtiyacını karşılayabilecek kapasitededir.
Uluslararası Çevreci Sivil Toplum Kuruluşu “Greenpeace” tarafından desteklenen “Güneşe Pas Ver” projesi kapsamında Stadyumlar her kentin merkezinde yer alan, kitleleri çeken ve kültür yaratan yapılar ve elektrik kullanımında da kayda değer bir paya sahipler. 55 bin kişilik bir stadın bir maçta harcadığı enerji 164 hanenin yıllık tüketimine eşit. Bir statta enerji kaynağı olarak güneşin kullanılması demek, bütün bir kente hatta ülkeye liderlik edecek bir adım atmak demek. Gerekli düzenlemelerle üretilen elektriğin fazlasını şebekeye iletebilen kulüpler ayrıca ek gelir elde edebileceği ifade edilmektedir.
Galatasaray ve Enerjisa arasında yapılacak anlaşma kapsamında Türk Telekom Stadı'na kurulacak Güneş Enerji Sistemi (GES) ile tesisin elektrik ihtiyacının karşılanacak ve ülkemiz örneklerine yenisi katılmış olacaktır.
Gençlik ve Spor Bakanlığı'nın 23 şehirde inşasına devam ettiği 25 stadyumda çalışmalar büyük bir hızla ilerlerken, Türkiye, çok sayıda ülkeye spor yatırımları ve bu yatırımların hızla tamamlanması noktasında örnek bir ülke olarak dikkatleri çekmektedir. Yeni stadyumlara eklenecek Güneş Enerji Sistemleri ekonomik açıdan önemli katma değer sağlayacaktır.
Yeni stadyumlara yapılacak yatırımlarla; Su tüketimini azaltmak, Minimum enerji tüketimi ve sürdürülebilir güneş ve rüzgar enerjisi üretim sistemlerinin uygulanması, Doğru atık yönetimi ve geri dönüşümün sağlanması, Tesisin karbon emisyonlarını azaltılması, Doğal ışık geçirgen çatılar gibi alternatif aydınlatma sistemleri ile devasa beton yığınları, çevre dostu, gelir getiren bacasız fabrikalara dönüştürülecektir.
Kaynaklar :
https://cascadiasport.com/sports-and-environment-green-initiatives-in-stadiums
https://www.enerjibes.com/gunes-enerjili-stadyum-listesi
https://sifiratik.co/2018/10/19/surdurulebilirlik-kavrami-ve-surdurulebilir-cevre-nedir
http://www.ekospor.com/akilli-stadyumlar
https://emlakkulisi.com/turkiyenin-yeni-26-stadinda-son-durumu-ne/343578
Mehmet Şağbanşua
Buyrun Kasa’ya
Erhan Dabak
Fatura sadece AKP İl Başkanına kesilmemeli…
Prof.Dr. Sebahattin Devecioğlu
Kadın Futbolunda İş Modeli
Etem Yalın
ELAZIĞ YİNE TARİH YAZDI!
Prof.Dr.Mehmet Çavaş
ENERJİNİN STRATEJİK ÖNEMİ!
Veli Aksu
Yarı Yıl Tatili
Yakup Baş
Hayvancılıkta 2023
Mustafa Balaban
MEYDAN DÜZENLEMELERİ VE ANITSAL YAPILARIMIZIN DURUMU
Hayri Günay
CUMA GÜNÜ
