Prof. Dr. Sebahattin Devecioğlu

Avrupa Şampiyonlar Raporu

Prof. Dr. Sebahattin Devecioğlu

Football Benchmark tarafından her yıl yayınlanan “Avrupa Şampiyonlar Raporu” nun 7. baskısı, 2021/22 sezonunda, Avrupa'nın en önemli sekiz liginin yerli şampiyonlarının gözden geçirip karşılaştırarak en alakalı iş performansı göstergelerini sağlamaktadır.

Avrupa Şampiyonlar Raporu 2023’de yer alan kulüplerin geçen yılın baskısıyla karşılaştırıldığında, beş yeni kulüp bulunmaktadır. Bunlar; “AC Milan, FC Porto, Paris Saint-Germain FC, Real Madrid CF, ve Trabzonspor Kulübü” dür.

Rapora göre; Avrupa'dan sadece, “AFC Ajax, FC Bayern München ve Manchester City FC” üç kulüp en iyi sekiz futbol ligi yerel unvanlarını koruyabilmişlerdir. Yerel liglerinin son on yılına tek başına hakim olmayı başaran tek hüküm süren şampiyon ise FC Bayern München, olmuştur.

Dikkate alınan sekiz büyük Avrupa ligi arasında, Bundesliga'da benzersiz bir güç konsolidasyonu sergilemektedir. Öte yandan AC Milan ve Trabzonspor Kulübü, sırasıyla 11 ve 38 yıl sonra şampiyon olmayı başarmışlardı.

Raporda; 2021/22 sezonunda kulüplerin gelirlerinde kademeli bir iyileşme görülmektedir. Gerçekten de, istisna olarak, Uluslararası performansı kötüleşen FC Porto'nun gelirlerini düşürdüğü görülmektedir. Araştırmaya katılan tüm şampiyonlar faaliyet gelirlerini bir önceki yıla göre artırmayı başarmıştır. Bu durum pandemi sonrasında normale dönüşün olumlu belirtilerini göstermektedir. Gelirler ortalamasında İngiliz şampiyonu Manchester City FC liderliğini sürdürürken, üretilen toplam işletme gelirinde küresel olarak kulüpler üst üste ikinci yıl (731 milyon avro) gelir ile UEFA'dan biraz daha iyi performans göstermişlerdir.

Bir önceki yıla göre en büyük yüzdesel iyileşme; Şampiyonlar Ligi (UCL) şampiyonu Real Madrid CF (714 milyon avro). AFC Ajax tarafından (+%51), Trabzonspor Kulübü (+%36). tarafından sağlandığı görülmektedir.

Böylesine kayda değer bir gelişmeye ana katkı sağlayan geri kazanılan maç günü gelirleri olduğu, Covid’den etkilenen bu gelirler önceki sezon boyunca neredeyse hiç görülmemektedir. Sekiz şampiyon birlikte, önceki sezon 40 milyon avro olan stadyum gelirlerini, 400 milyon avroyu ulaştırmışlardır.

Real Madrid CF hariç, tüm kulüplerin ticari gelir de artmıştır. Öte yandan, sekiz kulüpten altısının gelir ortalamaları kötüleşmiştir. 2019/20 sezonundan ertelenen yayın gelirlerine göre 2020/21 kulüplerin performansını artırmaktadır.

Raporda; Avrupa ülkeleri arasında en yüksek personel maliyeti artışı Paris Saint-Germain FC kaydettiği (yıldan yıla +%45),gibi rekor bir rakama ulaşarak, 728 milyon avro ile bir futbol kulübünün şimdiye kadar bildirdiği en yüksek rakam olarak kayıtlara geçmiştir. Bu artışın sebebi Lionel Messi, Achraf Hakimi ve yaz transferleri Gianluigi Donnarumma, diğerlerinin yanı sıra ana itici güçler olduğu görülmektedir.

Bu artışın arkasında Real Madrid CF bir başka şampiyon olduğu görülmektedir. Real Madrid CF’nin Personel giderlerinde büyük artışlar (+%29) yıllık, (519 milyon Avro), çoğunlukla sözleşme yenilemelerinden dolayı UCL'yi kazanmak için ödenen önemli oyuncular ve ikramiyeler olarak görülmektedir. Raporda; Şaşırtıcı olmayan bir şekilde, her iki kulüp de durumlarının kötüleştiğine tanık olunmaktadır. Sırasıyla %109 ve %73'e varan personel gider-gelir oranı, diğer altı yerli sahibinin tamamı oranlarını düşürmektedir.

Kulüplerin hızla artan maliyetleri aynı zamanda rekor bir net zarara yol açmıştır. Paris Saint-Germain FC (-EUR 369m) gibi, AFC Ajax, Milan ve Trabzonspor Kulübü’de kaybeden diğer şampiyon kulüpler olmuştur.

Rapora göre; geçen yılda spektrumun diğer ucunda, Manchester City FC (+EUR 49m) kulüp rekoruyla lider durumda kar elde etmiş, FC Porto bu ölçü için podyumda ikinci sırada yer alırken, Real Madrid CF ve FC Bayern München de net kar elde etmişlerdir. Başarılı bir şekilde kaydedilen iki kulüp Pandemiden etkilenen tüm mevsimlerde olumlu sonuçlar elde ederken, özellikle, Alman şampiyonlar bir 30. yıl için üst üste etkileyici olumlu sonuçlar elde etmişlerdir.

Football Benchmark'ın Oyuncu Değerleme Aracına göre; Gelir sıralamasında Manchester City FC (1.267 milyon avro) ile kadro pazarında sekiz şampiyona liderlik etmektedir. Paris Saint-Germain FC ise (1.008 milyon avro) değerine ulaşmıştır. Bu iki kulüp sadece sekiz şampiyonun sıralamasında lider değil, aynı zamanda küresel olarak, 1 milyar avro eşiğini aşan iki kulüp olarak raporda yer almaktadır. Bu şampiyonlar kendi sahalarındaki en değerli kadro unvanıyla övünmektedirler.

Football Benchmark'ın 2021/22 sezonunda Avrupa'nın en önde gelen sekiz liginin yerel şampiyonlarına odaklanan ve bunlar hakkında perspektif sağlamak için en alakalı iş performansı göstergelerinden bazılarını inceleyip karşılaştıran yıllık yayını olan, Avrupa Şampiyonlar Raporu'nun Kulüplerin Geleceğini içeren. 7. Baskısı, KPMG'nin Spor Mükemmeliyet Merkezi'nin bölünmesinden sonra bağımsız bir kuruluş olarak yayınlanan bu dizinin ilk baskısıdır.

Kaynak

https://www.footballbenchmark.com/library/the_european_champions_report_2023

Yazarın Diğer Yazıları